Nỗ lực thực hiện mục tiêu gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” IUU trong năm 2024

Đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Tham dự hội nghị có các đồng chí: Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Trần Lưu Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); Lê Minh Hoan, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, đơn vị liên quan. Hội nghị được tổ chức trực tuyến từ điểm cầu Trụ sở Văn phòng Trung ương Đảng tại Hà Nội đến 28 tỉnh, thành phố có biển và các cơ quan liên quan.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã trình bày báo cáo những nội dung chủ yếu của Chỉ thị 32-CT/TW. Chỉ thị nêu rõ, từ năm 2017 đến nay, các cấp, ngành, IUU đã có nhiều nỗ lực trong tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật; xây dựng hệ thống theo dõi, kiểm soát, giám sát tàu cá, đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước và giảm dần số vụ vi phạm.

Để đẩy mạnh công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, bảo đảm phát triển bền vững ngành thuỷ sản, Ban Bí thư yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tập trung thực hiện tốt 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách. Theo đó, xác định công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa lâu dài đối với phát triển bền vững ngành thuỷ sản. Đồng thời, xác định đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trước hết là các cấp uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu ở ngành, địa phương có trách nhiệm trực tiếp đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự thống nhất, đồng bộ, quyết tâm cao thực hiện mục tiêu gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” trong năm 2024.

Đáng chú ý, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp lu??t, nâng cao nhận thức các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và cộng đồng ngư dân ven biển, hải đảo về phát triển bền vững ngành thuỷ sản, chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Chú trọng công tác vận động, nắm tình hình, kịp thời phát hiện từ sớm, từ xa, ngăn chặn ngay từ trong b??? tàu cá và ngư dân cố ý vi phạm, nhất là khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Kiện toàn, nâng cao năng lực, ý thức trách nhiệm cho lực lượng kiểm ngư và các cơ quan chức năng quản lý hoạt động thuỷ sản. Thực hiện công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, thực thi pháp lu??t, xử lý triệt để các hành vi vi phạm. Kịp thời điều tra, truy tố, xét xử nghiêm các vụ, việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, hợp thức hoá hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu; tổ chức các đợt cao điểm tuyên truyền, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát.

Cũng tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã trình bày báo cáo Chương trình hành động của Ban cán sự đảng Chính phủ về triển khai Chỉ thị 32-CT/TW. Chương trình hành động đề ra các nhóm nhiệm vụ, giải pháp đến tháng 5/2024 trong chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” và nhiệm vụ, giải pháp dài hạn phát triển bền vững ngành thủy sản. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh, cần nâng cao hiệu quả công tác thông tin truyền thông, tuyên truyền, tập huấn, vận động, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm đối với công tác chống khai thác IUU. Hoàn thiện các quy định pháp lu??n liên quan chống khai thác IUU để xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”; nâng cao năng lực thực thi pháp lu??t, xử lý các hành vi vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Phó Thủ tướng nhắc nhở, cần triển khai đồng bộ, quyết liệt pháp lu??t về thủy sản trong quản lý đội tàu, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, tại cảng, xuất, nhập bến phải tuân thủ đầy đủ theo quy định của pháp lu??t. Thực hiện nghiêm các quy định của pháp lu??t Việt Nam và quốc tế về xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, bảo đảm không có sản phẩm thủy sản bất hợp pháp xuất khẩu ra nước ngoài.

Phát biểu kết luận, đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương đánh giá cao các ý kiến phát biểu tại Hội nghị, khẳng định sự quyết tâm lớn của cả hệ thống chính trị từ Trung ương, đến các địa phương cũng như trách nhiệm của mỗi doanh nghiệp, ngư dân của 28 tỉnh, thành phố có biển.

Đồng chí Trương Thị Mai nêu rõ: Từ năm 2017, khi nhận cảnh báo "Thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC), Việt Nam đã nhận thức được những tác động tiêu cực của vấn đề này đối với phát triển ngành Thủy sản lâu dài. Từ đó đến nay, vấn đề này càng được nhận thức sâu sắc và đầy đủ từ cấp ủy Đảng đến hệ thống chính trị, các địa phương, nhận thức của ngư dân, người lao động có liên quan; hành động cũng ngày càng mạnh mẽ, tích cực hơn.

Theo đồng chí Thường trực Ban Bí thư, Chỉ thị 32-CT/TW đã xác định đây là vấn đề quan trọng, cấp bách, lâu dài. Ảnh hưởng tiêu cực từ cảnh báo “Thẻ vàng” đã thấy rõ: Hàng hóa, thủy sản xuất khẩu đến châu Âu phải kiểm soát 100% (thay vì kiểm tra theo xác suất). Chi phí doanh nghiệp cũng tăng lên. Về lâu dài, nếu không gỡ được cảnh báo “Thẻ vàng” sẽ không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành Thủy sản, phát triển đất nước mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu ngư dân, người lao động có liên quan.

Trên tinh thần đó, đồng chí Trương Thị Mai đề nghị các bộ, ngành liên quan cũng như các địa phương thể hiện quyết tâm cao để gỡ bỏ cảnh báo “Thẻ vàng” trong năm 2024. Trong đó, trách nhiệm đầu tiên là các cơ quan, tổ chức, các địa phương có liên quan, các đội tàu cá, hợp tác xã, ngư dân, người lao động, trước hết là trách nhiệm của người đứng đầu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thường xuyên báo cáo Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Bí thư về những địa phương, đơn vị làm tốt, địa phương chưa làm tốt để làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị đó.

Đồng chí Trương Thị Mai bày tỏ tin tưởng, dù còn nhiều thách thức, nhưng khi nhận thức đầy đủ, hành động quyết liệt thì có thể đạt được mục tiêu đề ra. Về lâu dài, cần quan tâm, cấu trúc lại nghề cá theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững; quan tâm tạo sinh kế phù hợp, nâng cao đời sống ngư dân, người lao động có liên quan; đồng thời phải có chính sách bảo tồn, phát triển nguồn lợi thủy sản lâu dài. Trên cơ sở đó, nâng cao hình ảnh, vị thế, uy tín của Việt Nam. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, cơ quan, đơn vị kịp thời biểu dương những cá nhân, cơ quan, địa phương, đơn vị thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp lu??t của Nhà nước; thường xuyên kiểm tra, giám sát, kịp thời nhắc nhở những cá nhân, đơn vị chưa chấp hành nghiêm. Quá trình này cần chú trọng tạo sự đồng thuận, quan tâm hỗ trợ cuộc sống, động viên ngư dân, người lao động; bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của ngư dân./.