Minh bạch để phát triển

Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HOSE) vừa quyết định hủy niêm yết bắt buộc với cổ phiếu ROS của Công ty CP Xây dựng FLC Faros. Toàn bộ hơn 567 triệu cổ phiếu ROS sẽ không còn giá trị trên sàn giao dịch từ ngày 5/9. Lý do là “Tổ chức niêm yết vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin và các trường hợp khác mà SGDCK hoặc UBCKNN xét thấy cần thiết phải hủy niêm yết nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, thuộc trường hợp chứng khoán bị hủy niêm yết bắt buộc theo quy định tại điểm o khoản 1, Điều 120 Nghị định 155/NĐ-CP ngày 31/12/2020”. Đây là lần đầu tiên 1 cổ phiếu từng nằm trong danh mục VN30 có ảnh hưởng lớn tới chỉ số trên thị trường bị hủy niêm yết bắt buộc.

Cùng với đó, HOSE cũng vừa ra quyết định chuyển cổ phiếu FLC của Tập đoàn FLC từ diện hạn chế giao dịch sang diện đình chỉ giao dịch kể từ ngày 9/9. Nguyên nhân do Tập đoàn FLC ti??p t??c vi phạm quy định về công bố thông tin sau khi đã bị đưa vào diện hạn chế giao dịch, thuộc trường hợp cổ phiếu bị đình chỉ giao dịch theo quy định tại Quy chế Niêm yết và giao dịch chứng khoán niêm yết. Dư luận đánh giá, động thái tích cực này đã cho thấy quan điểm kiên quyết của cơ quan chức năng đối với những vi phạm trong niêm yết, giao dịch chứng khoán.

Thực tế, sau hơn 20 năm hình thành, thị trường chứng khoán tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn ngày càng quan trọng cho nền kinh tế; hỗ trợ giảm áp lực đối với hệ thống tín dụng. Đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã vươn lên nhóm đầu trong các thị trường ASEAN về thanh khoản giao dịch. Tuy nhiên, việc xuất hiện những vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp đã đặt ra yêu cầu lớn về bảo đảm tính minh bạch của thị trường chứng khoán. Theo TS Lê Xuân Nghĩa, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, không chỉ Việt Nam mà các thị trường quốc tế đều trải qua những giai đoạn phát triển nóng như thị trường chứng khoán thời gian gần đây. “Yếu kém nhất của thị trường Việt Nam là minh bạch. Nếu minh bạch ngay được từ báo cáo tài chính khi phát hành thì trong tương lai số người tham gia thị trường sẽ còn nhiều hơn; Phải luôn giám sát, có biện pháp xử lý để tạo niềm tin thị trường”, TS Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã nhiều lần nêu rõ, thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn rất quan trọng đối với nền kinh tế, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán luôn đòi hỏi sự minh bạch, đúng đắn, chính xác, tất cả các sai phạm ảnh hưởng đến thị trường đều phải bị xử phạt nghiêm minh.

Tiếp cận từ góc độ nghiên cứu, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, tăng cường tính minh bạch là điều kiện tiên quyết để bảo đảm cho sự ổn định, phát triển vững chắc của thị trường chứng khoán. Hiện nay, nhìn một cách tổng thể, khung pháp lý liên quan đến công khai, minh bạch trên thị trường chứng khoán đã tương đối đầy đủ. Do vậy cần thực thi một cách triệt để, quyết liệt để tạo sự công bằng cho toàn bộ các chủ thể.

Bên cạnh đó, thực tiễn thị trường luôn không ngừng vận động, phát triển nên các quy định pháp lý cũng cần được bổ sung, điều chỉnh để theo kịp và tốt hơn là chủ động đi trước, tạo nền tảng cho sự phát triển các định chế mới, tạo cơ sở để của toàn xã hội cùng thực hiện có hiệu quả vào việc giám sát các doanh nghiệp tham gia thị trường chứng khoán.

Đặc biệt, việc tăng cường tính minh bạch của thị trường chứng khoán càng trở lên quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đón cơ hội tốt từ dòng vốn FDI. Thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn rất quan trọng đối với nền kinh tế, nhất là đối với các doanh nghiệp. Để kênh dẫn vốn ngày càng hiệu quả hơn, doanh nghiệp cần minh bạch và chủ động thông tin, hướng tới sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp cần có thông tin minh bạch để củng cố niềm tin với nhà đầu tư, nâng cao quản trị doanh nghiệp để đón nhận cơ hội. Minh bạch thông tin giúp doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển bền vững hơn.

Liên quan đến yêu cầu minh bạch thị trường chứng khoán, tháng 7/2022 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 86 về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, huy động nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, cùng với việc tăng hiệu quả trong giao dịch thì minh bạch thị trường chứng khoán được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Chính phủ cũng yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường các biện pháp chế tài để xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán để bảo vệ nhà đầu tư, khôi phục niềm tin của thị trường, đặc biệt xử lý nghiêm, kịp thời tình trạng thao túng, làm giá, đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững.

Trước những yêu cầu của thực tiễn, hiện nay, các cơ quan chức năng, trực tiếp là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang nỗ lực tăng tính minh bạch của thông tin trên thị trường và bảo vệ nhà đầu tư yếu thế. Tăng cường đảm bảo hệ thống giao dịch vận hành an toàn, thông suốt; đầu tư đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ số; khẩn trương triển khai các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi nhằm thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.

Về lâu dài, cơ quan quản lý chứng khoán cần ti??p t??c mạnh tay với hành vi vi phạm các quy định về minh bạch thông tin; chú trọng bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư cá nhân, cổ ??ông nhỏ lẻ để vừa tạo điều kiện cho các thành viên, doanh nghiệp và nhà đầu tư chân chính; vừa bảo đảm thị trường chứng khoán thực sự là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế bên cạnh tín dụng ngân hàng, trái phiếu.

Đối với các nhà đầu tư, theo khuyến cáo của các chuyên gia, các nhà đầu tư cần “nói không” với những cổ phiếu thiếu minh bạch; cần tìm hiểu rõ lịch sử công bố thông tin và quản trị doanh nghiệp trước khi mua cổ phiếu… để bảo đảm hiệu quả đầu tư, cũng như góp phần xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng phát triển theo hướng ổn định, minh bạch và bền vững./.